Amylase is een amylolytisch verteringsenzym dat geproduceerd wordt door de exocriene pancreas en de speekselklieren.
Amylase wordt bepaald bij (acute) pancreatitis. Bij een crisis verhoogt de amylasemie binnen de 12 uur met een maximum na 12 tot 72 uur en keert terug naar basale waarden binnen de 4 tot 6 dagen. De specificiteit van amylase voor pancreatitis is beperkt, vermits andere abdominale aandoeningen eveneens een verhoging van de serum amylasespiegel kunnen veroorzaken. Lipase is een betere merker voor acute pancreatitis dan amylase, vermits de piekwaarden meestal veel hoger zijn en vroeger worden bereikt.
Verhoogde waarden:
- Acute pancreatitis
- Speekselklierafwijkingen: parotitis, bof, obstructies na maxillo-faciale chirurgie, na bestraling in speekselklierengebied
- Ernstige nierinsufficiëntie
- Zeer zelden: ectopische productie van amylase door niet-pancreatische tumoren
Zelden verhoogd bij:
- chronische pancreatitis
- pancreastrauma
- pancreascarcinoom
Vals verhoogde waarden bij:
- Macro-amylasemie (amylase gebonden aan een immuunglobuline, waardoor geen renale klaring)
Verlaagde waarden: pancreasinsufficiëntie, pancreatectomie, ernstig leverlijden.
extra informatie